Το Πάσχα που πέρασε ήταν διαφορετικό από όλα τα προηγούμενα λόγω της "Καραντίνας". Το ίδιο αναμένεται να είναι και το επόμενο Καλοκαίρι ακόμη και αν αρχίσουν να αποσύρονται τα αυστηρά μέτρα "αποστασιοποίησης" του πληθυσμού.
Στους επόμενους 2-3 μήνες θα προκύψουν τα πρώτα στοιχεία για το πόσο καταστροφικές είναι οι συνέπειες στην παγκόσμια οικονομία. Οι υποστηρικτές της στρατηγικής της "ανοσίας της αγέλης" θα αισθανθούν δικαιωμένοι...
Η στρατηγική της "Καραντίνας" θεωρείται επιτυχής μέχρι στιγμής γιατί περιόρισε την εξάπλωση της επιδημίας και τους θανάτους, θα αποδειχτεί όμως ανεπαρκής μόλις αρθούν τα αυστηρά μέτρα ή προκύψει ένα δεύτερο κύμα εν μέσω οικονομικής ύφεσης και πιθανών ελλείψεων...
Η στρατηγική της "ανοσίας της αγέλης" που έχει λιγότερους οπαδούς θα αποτύχει και αυτή όταν θα δοκιμαστεί στην πράξη.
Κατά επόμενο κύμα έξαρσης της επιδημίας, αμέσως μετά την απόσυρση των μέτρων ή έστω το φθινόπωρο όταν θα προκύψουν οι κατάλληλες καιρικές συνθήκες, οι κυβερνήσεις τρομοκρατημένες θα λάβουν ηπιότερα μέτρα "κλειδώματος" της οικονομίας.
Τούτο όμως μάλλον μικρό όφελος θα προσφέρει. Οι άνθρωποι και οι επιχειρήσεις θα λάβουν οι ίδιοι μέτρα προστασίας και αποστασιοποίησης.
Ποιος θα έχει διάθεση για διακοπές, έξοδο στο εστιατόριο ή τον κινηματογράφο αν αυτό που έζησε π.χ. η Νέα Υόρκη ή το Μπέργκαμο λόγω καθυστέρησης λήψης μέτρων το παρακολουθεί ζωντανά σε εκατοντάδες πόλεις στην υφήλιο;
Οι συνθήκες "καραντίνας" για τους μεγαλύτερους και τις ευπαθείς ομάδες θα επεκταθούν μέχρι να βρεθεί το εμβόλιο και να υπάρξει σε τέτοια επάρκεια όσο αυτό της εποχικής γρίπης, που κάποιος μπορεί να το κάνει στο φαρμακείο της γειτονιάς έναντι λίγων ευρώ...
Οι Αμερικανοί άνω των 55 ετών αντιπροσωπεύουν το 40% των καταναλωτικών δαπανών, έγραφε πριν λίγες μέρες ο Torsten Sløk, επικεφαλής οικονομολόγος της Deutsche Bank Securities σε μια ανάλυση.
Στην Ευρώπη το ποσοστό αυτό μπορεί να είναι ακόμη μεγαλύτερο. Καθώς το ποσοστό θνησιμότητας για τους άνω των 60 ετών αυξάνει οι συμπεριφορές θα προσαρμοστούν κατάλληλα με τις ανάλογες συνέπειες στην οικονομία.
Με τα υπάρχοντα στοιχεία εμβόλιο, φάρμακο, ανάπτυξη φυσικής ανοσίας, επιστροφή σε κάποιου είδους κανονικότητα δεν προβλέπεται πριν το β' εξάμηνο του 2021. Κάποιο περισσότερο ρεαλιστικό σενάριο θα μετέθετε την ημερομηνία για το β' εξάμηνο του 2022.
Αυτό που περιγράφουμε είναι ένα σενάριο τρόμου το οποίο όμως έχει ρεαλιστικές βάσεις.
Μεταξύ 2010-2014 που η ελληνική οικονομία εκμηδένισε το έλλειμμα και έχασε το 25% του ΑΕΠ είδαμε πολύ λιγότερα κλειστά μαγαζιά και επιχειρήσεις σε σχέση με την άνοιξη του 2020.
Την περασμένη δεκαετία οι εξαγωγές και η αύξηση της τουριστικής κίνησης εξομάλυναν τη βίαιη προσαρμογή της οικονομίας σε χαμηλότερα επίπεδα… Τις συνέπειες εξομάλυνε και η φυγή 500 χιλ. νέων που βρήκαν εργασία στο εξωτερικό.
Το 2020 ο τουρισμός και οι εξαγωγές προϊόντων και... ανθρώπων θα υποφέρουν το ίδιο...
Το μαχαίρι που πέφτει...
Το κραχ στην αγορά του πετρελαίου αποτελεί το πλέον χαρακτηριστικό υπόδειγμα του τι συμβαίνει σε συνθήκες κρίσης. Το σοκ της μείωσης της ζήτησης ακολούθησε ο πόλεμος τιμών μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ρωσίας.
Η συμφωνία που προέκυψε πρόσφατα μετά από παρέμβαση του "Φατσέα" της Νέας Υόρκης που παριστάνει τον Πρόεδρο για λίγες ώρες βοήθησε τις τιμές να ανακάμψουν. Η εβδομάδα που "τρέχει" ξεκίνησε με τα συμβόλαια του αργού σε αρνητικά επίπεδα καθώς εξαντλήθηκαν οι δεξαμενές που μπορούν να αποθηκεύσουν πετρέλαιο. Όταν η ζήτηση είναι περιορισμένη και η προσφορά αυξημένη οι τιμές μηδενίζουν.
Οι κεντρικές τράπεζες και οι κυβερνήσεις ρίχνουν στην οικονομία πάνω από 10 τρισ. δολ. προκειμένου να την κρατήσουν όρθια, όσα έριξαν την τελευταία δεκαετία περίπου και δημιούργησαν περισσότερο χρέος παρά ανάπτυξη και τις "φούσκες" στα ακίνητα και τα χρηματιστήρια.
Τα ονομαστικά επιτόκια είναι στο μηδέν και τα πραγματικά αρνητικά. Τα επιτόκια είναι η τιμή του χρήματος. Όταν η τιμή του χρήματος είναι στο μηδέν σημαίνει πως η ζήτηση είναι στο μηδέν.
Τα μηδενικά επιτόκια και η τιμή του πετρελαίου αποτελούν εκρηκτικό μείγμα.
Ακόμη και με αρνητικά επιτόκια οι πετρελαϊκές και αεροπορικές εταιρείες κινούνται προς μαζικές χρεοκοπίες. Ακόμη και αν τους χαριστούν τα χρέη δεν μπορούν να καταβάλλουν μισθούς αφού δεν έχουν έσοδα. Το ίδιο και χιλιάδες άλλες επιχειρήσεις πριν ελαχίστων...
Η χρονιά ξεκίνησε με τους αναλυτές να θέλουν τα κέρδη του S&P 500 στα 175 δολ. Τώρα υπάρχουν κάποιες σποραδικές αρνητικές αναθεωρήσεις για 10% στο πρώτο τρίμηνο και 20% στο δεύτερο…
Κανένας δεν είναι σε θέση να εκτιμήσει πού θα είναι τα κέρδη του S&P 500 στο τέλος του 2020 και πιθανόν ούτε στο τέλος του 2021.
Κατά το κραχ του 2008 τα κέρδη σημείωσαν πτώση 29% κατά το τρίτο τρίμηνο (όταν η Lehman Brothers χρεοκόπησε) και στη συνέχεια έπεσαν κατά 69% το τέταρτο τρίμηνο του ίδιου έτους.
Στη συνέχεια, τα κέρδη μειώθηκαν κατά 35% το πρώτο τρίμηνο του 2009 και 27% το δεύτερο τρίμηνο του ίδιου έτους...
Από το 2007 μέχρι τα χαμηλά του 2009 ο S&P 500 έπεσε από τις 1.576 μέχρι το ενδοσυνεδριακό των 666 μονάδων της 6ης Μαρτίου του 2009, ποσοστό πάνω από 57%.
Τώρα, από τις 23 Μαρτίου και μετά οι διεθνείς αγορές με βάση τον S&P 500 έχουν γράψει κέρδη πάνω από 30%. Νωρίτερα από τις 19 Φεβρουαρίου μέχρι τις 23 Μαρτίου είχαν γράψει απώλειες πάνω από 35%, τις μεγαλύτερες σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα.
Στις 17 Απριλίου στις 2.874 μονάδες ο S&P 500 ήταν πιο ακριβός απ’ ό,τι ήταν στις 3.400 τρεις μήνες νωρίτερα, γιατί τα κέρδη έχουν αναθεωρηθεί πτωτικά.
Η κατά 35% πτώση σε τέσσερις εβδομάδες του S&P 500 η οποία ήταν από τις μεγαλύτερες σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα μοιάζει με την "πρόβα τζενεράλε"…
Το κυρίως πιάτο ακολουθεί οσονούπω...
Κ. Στούπας
